Komórki Tytan w badaniach aplikacyjnych i poznawczych
11 11 2024
Kategoria: Seminarium IM
Serdecznie zapraszamy na seminarium – dr hab. Mariusz Dyląg z Zakładu Mikrobiologii Medycznej wygłosi seminarium pt. „Komórki Tytan jako przejaw indukowanej transformacji morfologicznej grzybów z rodzaju Cryptococcus i ich wrażliwość na czynniki fizyko-chemiczne – badania in vitro”.
Seminarium odbędzie się 18 listopada o godzinie 14:00 w sali 102B.
Streszczenie:
Patogenne grzyby, w zależności od gatunku, wykształciły zróżnicowane spektrum czynników wirulencji. Do wyjątkowo hojnie obdarzonych w czynniki zjadliwości należą oportunistyczne patogeny skupione w obrębie kompleksu gatunków Cryptococcus neoformans/gattii (CNGSC). Grzyby z tego kompleksu u osób predysponowanych wywołują kryptokokozę, której prewalencja rośnie wraz ze wzrostem liczby osób z grup ryzyka. Do czynników wirulencji Cryptococcus spp., które wyewoluowały w układzie patogen-gospodarz, a których rola nie została wyczerpująco poznana, należy zdolność tworzenia komórek Tytan. Komórki te z uwagi na wielkość unikają fagocytozy ze strony komórek żernych układu odpornościowego. Celem projektu badawczego, który stanowił fundament jednego z osiągnięć naukowych w ramach wniosku habilitacyjnego było określenie spektrum gatunków grzybów zdolnych do tworzenia tych komórek oraz wpływu wybranych czynników fizyczno-chemicznych na wydajność procesu tytanizacji. Równie istotne było zbadanie potencjalnych zależności między możliwością formowania komórek Tytan a zdolnością syntezy DOPA-melaniny i tworzenia otoczki polisacharydowej oraz wpływu znanych i potencjalnych leków przeciwgrzybiczych na ten proces. Wymiernym efektem badań prowadzonych we współpracy z Clemson University w Stanach Zjednoczonych było wykazanie, że jedynie komórki grzybów skupionych w obrębie wspomnianego kompleksu siedmiu gatunków są zdolne przechodzić ten swoisty rodzaj transformacji morfologicznej. Dalsze badania nad wpływem wybranych czynników fizyczno-chemicznych na wydajność procesu tytanizacji pozwoliły zdefiniować rolę temperatury, pH, stężenia CO2 oraz obecności biologicznie aktywnych komponentów surowicy. Eksperymenty przeprowadzone na mutantach bezotoczkowych C. neoformans z delecją pojedynczych genów CAP10, CAP59, CAP60 lub CAP64 pozwoliły stwierdzić, że chociaż struktura ta przyrasta na grubość wraz ze wzrostem objętości komórki Tytan, jej brak nie blokuje procesu tytanizacji. Z kolei, przeprowadzone do tej pory badania wstępne na szczepach C. neoformans z delecją genów LAC1 i LAC2 pozwalają zakładać istotną rolę melaniny w procesie formowania komórek Tytan. Wbrew panującym jeszcze do niedawna opiniom udało się wykazać, że surowica nie jest niezbędnym elementem indukującym proces tytanizacji, a komórki Tytan mogą się formować równie wydajnie w płynie mózgowo-rdzeniowym, a nawet w ściśle zdefiniowanych minimalnych podłożach syntetycznych. W kontekście aplikacyjnym uzasadnionymi wydają się być zainicjowane badania nad wpływem znanych i potencjalnych związków biologicznie aktywnych na proces tytanizacji. Zrealizowane do tej pory zadania w ramach niniejszego wątku badawczego pozwoliły dokonać wstępnej selekcji potencjalnych inhibitorów tytanizacji, bądź kombinacji związków działających synergistycznie. Aplikacyjny charakter tych badań wymaga wsparcia eksperymentami o charakterze poznawczym pozwalającymi zrozumieć ,,szlaki” na poziomie molekularnym skutecznie blokowane przez wyselekcjonowane związki.